Ontwikkelingen in het meerjarenperspectief

Inleiding

Het verloop van het meerjarenperspectief staat hieronder op hoofdlijnen weergeven. De onderdelen worden vervolgens toegelicht. Deze worden ook in de financiële toelichting in de programma's toegelicht.

Meerjarenperspectief

2018

2019

2020

2021

(bedragen *€ 1.000)

Begroting 2017 - 2020

111

1.502

2.243

2.243

1. Perspectiefnota 2017

Bouwstenen Visie op Velsen

-137

-102

-127

-142

Precario kabels en leidingen (50%)

-1.125

Autonome ontwikkelingen

26

730

863

884

Meerjaren perspectief na Perspectiefnota

0

2.130

2.979

1.860

2. Algemene Uitkering

1.593

1.074

218

218

3. Gewenste beleidsontwikkelingen Perspectiefnota

-372

-301

-271

-271

4. Autonome ontwikkelingen

-533

-726

-739

-739

5. Neutrale ontwikkelingen

0

0

0

0

6. Actualisatie bestaand beleid

-216

1.214

-207

-211

Meerjarenperspectief 2018 - 2021

473

3.392

1.981

858

Perspectiefnota

De Perspectiefnota 2017 is het kader geweest bij het opstellen van deze begroting, zowel beleidsmatig als financieel. Het meerjarenperspectief is aangepast met het financiële effect. Deze wordt hieronder op hoofdlijnen toegelicht, een uitgebreidere omschrijving is terug te vinden in de perspectiefnota zelf.

Investering in de Visie op Velsen

Om krachtig in te zetten op het uitvoeren van de Strategische agenda 2020 is bij de besluitvorming van de perspectiefnota de reserve Visie op Velsen aangevuld met € 7,5 mln. Deze aanvulling is deels geoormerkt voor projecten om de doelstellingen te realiseren:

  • Interessant IJmuiden: versterken van de aantrekkingskracht van Velsen en stedelijke allure van IJmuiden;
  • Innovatiefonds bedrijvigheid en duurzaamheid: stimulering van duurzaamheid en innovatie;
  • Upgrade rauwe loper: het verbeteren van de toegankelijkheid van de routes naar de haven, het strand en de zee;
  • Sociaal culturele infrastructuur: modernisering van maatschappelijk vastgoed
  • Impuls voor de buitensport: herstructurering van sportvelden;
  • Samenspel inwoners-partners-overheid: Bevorderen van het samenspel van inwoners, maatschappelijke partners, bedrijven en overheid.

Het resterende budget is bestemd voor nieuwe ontwikkelingen van het volgende college.

De uitwerking van deze projecten wordt eerst voorgelegd aan de raad, die het beschikbare budget kan vrijgeven in de begroting. Het vrijgeven van budget heeft geen effect op het meerjarenperspectief, zowel de kosten als dekking uit de reserve worden dan verwerkt.

Bouwstenen Visie op Velsen

De bouwstenen zijn voorstellen die bijdragen aan het realiseren van de opgaven uit de strategische agenda en invulling geven aan rijksbeleid.

  • Innovatiebudget Sociaal Domein: om ervoor te zorgen dat wij de kwetsbare inwoners passend kunnen (blijven) ondersteunen, is een vernieuwende kijk op het Sociaal Domein nodig. Met het innovatiebudget kunnen we experimenteren en investeren in slimmere en efficiëntere dienstverlening;
  • Streetcornerwork: om meer grip te krijgen op jongeren met een complexe problematiek die overlast geven wordt de capaciteit van streetcornerwork uitgebreid;
  • Armoede beleid: het armoedebeleid voor kinderen wordt geïntensiveerd, daarbij wordt samenwerking gezocht met lokale partners.
  • Indexering subsidie-instellingen: bij de indexering van subsidie-instellingen wordt rekening gehouden met de ontwikkeling van de loonkosten, deze volgt de gemeente cao;
  • Garantiebanen: het aantal garantiebanen wordt uitgebreid van 5 naar 14 in 2022. De helft van deze kosten wordt door de organisatie zelf opgebracht;
  • Langer zelfstandig wonen: de pilot voor gebiedsarrangementen wonen en zorg in IJmuiden wordt voortgezet in andere delen van de gemeente;
  • Stedelijke vernieuwing: het budget in deze reserve is geoormerkt voor locatieontwikkeling, herstructurering woningvoorraad en stimulering duurzaamheid woningen;
  • Voortzetting winkelloods: de inzet van de winkelloods wordt met een jaar verlengd en vervolgens geëvalueerd;
  • Bijdrage aan inrichting Orionweg: dit betreft de openbare ruimte bij de nieuwbouw aan de Orionweg;
  • Aansluiten bij het duurzaamheidsfonds van de provincie: Het Velsense fonds bedraagt € 2,5 mln en wordt ingezet voor cofinanciering van duurzaamheidsprojecten en het verder ontwikkelen van kansrijke ideeën en deze geschikt te maken voor investering.
  • Omgevingsraad Schiphol:  door deel te nemen aan het overleg vergroot de gemeente haar invloed op het Schipholbeleid en dus op het beperken van de geluidsoverlast boven Velsens grondgebied;
  • Volgende fase samenwerking IJmond: aanvullend onderzoek ter voorbereiding van de nieuwe raadsperiode.

Precario kabels en leidingen (50%)

Gemeenten mogen vanaf 1 januari 2022 geen precariobelasting meer heffen over netwerken die nutsbedrijven in, op of boven gemeentegrond exploiteren. Voor 2021 wordt geanticipeerd op het wegvallen van de precario, door de opbrengst met 50 % te verlagen (een verlaging van € 1.125.000). Mogelijk kan deze daling worden gecompenseerd door de hervorming van het gemeentelijk belastinggebied. Op welke wijze dit wordt vormgegeven is nog onduidelijk.

Autonome ontwikkelingen

De ontwikkelingen zijn in categorieën ingedeeld, zoals opgenomen in onderstaande tabel. Deze worden kort toegelicht. In de bijlagen zijn alle mutaties in tabelvorm opgenomen.

Autonome ontwikkelingen

2018

2019

2020

2021

(bedragen * € 1.000)

Algemene uitkering

1.429

1.864

2.039

2.039

Indexering

-1.295

-1.288

-1.289

-1.289

Wijziging wet en regelgeving

-293

-213

-233

-233

Overige autonome ontwikkelingen

185

367

346

367

Saldo autonome ontwikkelingen

26

730

863

884

Algemene uitkering
In de septembercirculaire 2016 leidt tot structureel extra inkomsten, van € 1,4 mln in 2018 tot
€ 2,0 mln in 2020 en verder. Daar tegenover staat een structurele afname van het budget voor het Sociaal Domein met € 0,9 mln. Deze uitgaven en inkomsten neutraal worden verwerkt in de begroting.

Indexering
In de begroting is rekening gehouden met een algemene prijsindex van 1,4%. Bij de personele kosten is rekening gehouden met een verwachte CAO en pensioenpremie ontwikkeling, per saldo een nadeel van € 1,1 mln. Na het vaststellen van de perspectiefnota is een cao akkoord gesloten, zie voor het effect de paragraaf autonome ontwikkelingen.

Wijziging wet en regelgeving
Wetgeving rondom de digitale dienstverlening, informatiebeveiliging en gegevensbescherming leiden tot een structurele toename van de kosten. Daarnaast is voor de invoering van de Omgevingswet een projectbudget gereserveerd.

Overige autonome ontwikkelingen
Een groot deel van deze overige ontwikkelingen heeft betrekking op het Sociaal Domein en statushouders. Deze worden neutraal verwerkt in de begroting. De toename van vergunningen heeft een neutraal effect, de extra inkomsten compenseren de personele inzet. Uit de Jaarstukken 2016 is een structureel voordeel naar voren gekomen bij de FLO, daarnaast zijn er extra inkomsten uit toeristenbelasting en besparing op de energielasten door het plaatsen van zonnepanelen. De aanbesteding van het accountantscontract heeft geleid tot hogere kosten ten opzichte van het huidige contract.

Algemene uitkering

De effecten van de meicirculaire zijn in de begroting verwerkt. In afwachting van het nieuw te vormen kabinet was deze circulaire beleidsarm. De uitkomst van de kabinetsformatie is onzeker, onduidelijk is op welke wijze de afspraken van invloed zijn op de hoogte en de verdeling van het gemeentefonds. Met name de voorgenomen wijziging in de financiële verhouding tussen het rijk en de gemeenten kunnen een grote invloed hebben. Gezien deze onzekerheid is de ontwikkeling van het accres, de factor waarmee het gemeentefonds groeit, stabiel gehouden. .

De opgenomen beleidsontwikkelingen hebben betrekking op aanpassingen in het Sociaal Domein. Aan specifieke uitkeringen ontvangt de gemeente, aanvullend op de ontwikkelingen die al vermeld zijn in de perspectiefnota, een bedrag voor het project gezond in de stad. Dit project liep tot en met 2017 en is structureel verlengd. De bedragen in het Sociaal Domein zijn aangepast met een indexering en met bedragen voor intensiveringen, die in de perspectiefnota al waren opgenomen.

Gewenste beleidsontwikkelingen Perspectiefnota

Het meerjarenperspectief van de Perspectiefnota 2017 was niet toereikend om alle beoogde beleidsontwikkelingen te honoreren. Het college heeft een keuze gemaakt en een aantal gewenste beleidsontwikkelingen benoemd die alleen met aanvullende dekking in de begroting worden opgenomen, dit zijn:

  • Nieuwe prestatieafspraken wonen: ondersteuning bij het maken van prestatieafspraken over wonen met corporaties en huurders;
  • Diversiteit is prioriteit: vergroten van het urgentiegevoel dat inwoners elkaar nodig hebben om samen verder te komen;
  • Onderzoek Wijckerpoort: in samenwerking met Beverwijk worden de kansen en belemmeringen onderzocht om het gebied bij het station opnieuw in te richten;
  • Gemeentehuis in de schijnwerpers: het gemeentehuis van buitenaf te belichten om het monumentale pand mooi te accentueren.
  • Duurzaam advies- en informatieloket voor inwoners: voortzetting van het loket waar inwoners adviezen krijgen over verduurzamen van de woning;
  • Restwarmte Tata Steel en warmtenet: ondersteuning om de ontwikkeling van warmtenet te versnellen;
  • Klimaatadaptie: uitwerken van de aanpak om de maatregelen in kaart te brengen om de gevolgen van klimaatverandering te bestrijden;
  • Serviceteam Openbare Ruimte: Om onze dienstverlening aan de inwoners nog beter aan te laten sluiten op het gewenste kwaliteitsniveau worden één of meer serviceteams gestart, naast de al bestaande onderhoudsteams. Een serviceteam kan snel en adequaat meldingen/vragen van inwoners beantwoorden en waar nodig lichte werkzaamheden uit (laten) voeren;
  • Verdere ontwikkeling online P&C documenten: de webapplicatie voor de online begroting, uitbreiden voor alle P&C documenten;
  • Informatiegestuurd werken: Door toenemende verantwoordelijkheden, bijvoorbeeld op gebied van zorg, hulp en veiligheid, is het van belang dat de gemeente meegaat in de ontwikkeling door o.a. informatieanalyses en rapportages te maken die standaard onderdeel worden van de werkprocessen van de gemeente;
  • Beveiliging ICT omgeving: Ontwikkelingen op het gebied van cybercriminaliteit gaan razendsnel. Om het risico te beperken dat wij hiervan slachtoffer worden, wordt extra ingezet op het toetsen van de interne ICT-omgeving aan de gestelde beveiligingseisen en waar nodig aanvullende maatregelen te nemen.

Het resultaat van de meicirculaire is meer dan toereikend om het totaal benodigde budget van deze beleidsontwikkelingen te dekken. Deze ontwikkelingen zijn dan ook opgenomen in deze begroting.

Autonome ontwikkelingen

Loonkosten stijgen

In de Perspectiefnota is een inschatting van de cao-onderhandelingen opgenomen. Half juli is een onderhandelingsresultaat bereikt, na het zomerreces is deze formeel vastgesteld. Het resultaat van de onderhandeling geeft een structurele cao-stijging van 2,5% en een stijging van het Individueel Keuzebudget (IKB) van 0,625% voor het jaar 2018. Het IKB stijgt in 2019 nog met 0,125%. Daarnaast heeft het ABP de inschatting van de stijging van de pensioenpremie naar beneden bijgesteld. Dit heeft een voordeel ten opzichte van de perspectiefnota van 0,42%. Per saldo nemen de loonkosten toe met € 174.000.

Bestuur

Vergoeding raadsleden geïndexeerd
De vergoeding voor het raadswerk stijgt per 1 januari 2017 met € 49.000. Dit is het gevolg van door het rijk vastgestelde indexering (gebaseerd op 'CAO-lonen overheid').

Reservering oud wethouders
In 2018 zijn de gemeenteraadsverkiezingen, met daarbij als gebruikelijk een wijzing van de samenstelling van het college. Indien een wethouder niet terugkeert in het college heeft deze recht op een uitkering voor voormalig bestuurders (Appa). Vanuit het principe om behoudend te begroten is een bedrag voor de Appa gereserveerd voor 2 wethouders (in 2018 € 89.000 voor een half jaar).

Reclame-inkomsten

Reclame-inkomsten nemen met ingang van 2018 af (€ 27.500) als gevolg van het niet verlengen van de huidige overeenkomst door de huidige exploitant. Er is nog geen nieuwe exploitant.

Accommodatiebeleid

Een drietal panden is aangewezen voor de huisvesting van statushouders, deze panden worden eind 2017 verkocht aan woningcorporatie Velison Wonen. Vooruitlopend op deze verkoop worden de begrote huurinkomsten en exploitatielasten op nul gesteld. Dit levert een nadeel op van € 49.000.

Aanpassing erfpachtovereenkomsten

In 2017 zijn een aantal erfpachtovereenkomsten opnieuw afgesloten omdat de looptijd was verstreken. De verschuldigde erfpacht wordt in nieuwe overeenkomsten op basis van de dan geldende rentestand afgesloten voor een nieuwe periode. Doordat het rentepercentage nu lager is dan deze bij aanvang van de oude overeenkomsten is er een structureel lagere opbrengst van € 127.000.

Overige kleine autonome mutaties

Indexering subsidie-instellingen gekoppeld aan cao
De systematiek van indexering van het subsidiebudget is in de Perspectiefnota 2017 gewijzigd, deze is voor een deel afhankelijk van de gemeente cao. Deze stijging werkt door op de indexering van het subsidiebudget. Ten opzichte van de perspectiefnota zijn de lasten per saldo € 3.000 hoger.

Stichting Rijk
Het samenwerkingsverband voor de inkoop en –ondersteuning van de gemeente heeft de bijdrage voor 2018 vastgesteld. De kostenstijging van dit contract is hoger dan de algemene indexering van 1,4%, waardoor € 14.000 aanvullend budget benodigd is.

Neutrale ontwikkelingen

Sociaal Domein

Gezien de onderstaande ontwikkelingen in het sociaal domein wordt voorgesteld de reserve Sociaal Domein en de reserve Decentralisaties samen te voegen.

Verwachte kosten nemen toe
Het begrote budget voor de uitgaven van het Sociaal Domein is aangepast aan de recente prognoses. Deze zijn gebaseerd op het effect van de aanbestedingen Hulp bij het Huishouden en de nieuw overgedragen taken Jeugd en Wmo. Daarin is ook meegenomen de ontwikkeling van de zorgvraag (gebaseerd op 2016) en het hanteren van normtarieven. Per saldo neemt het benodigde budget aanzienlijk toe. Deze prognose is eerder aangekondigd in de IJmondcommissie van 27 juni 2017.

Ontwikkeling rijksmiddelen
Naast deze kostenstijging neemt de rijksbijdrage, voor met name de decentralisatie Jeugd, structureel af. Per saldo zijn de rijksinkomsten niet meer toereikend om de verwachte kosten te dekken en wordt vanaf 2017 een beroep gedaan op de reserve Sociaal Domein om dit tekort te dekken.

Op basis van de huidige prognose is de reserve tot en met 2019 toereikend om de verwachte tekorten te dekken. Er zijn nog veel onzekerheden van invloed op deze inschatting: het resultaat van de aanbesteding, de ontwikkeling van de zorgvraag, het resultaat van de transformatie en de keuzes van een nieuwe regering en het effect daarvan op de rijksmiddelen en het gemeentefonds.

In het meerjarenperspectief hebben wij ervoor gekozen een realistisch beeld te schetsen voor de korte termijn, 2018 en 2019. Het risico voor de volgende jaren is meegenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

Statushouders

Door de intensivering van de integratie van statushouders zal in 2018, aanvullend op de mutatie van de Perspectiefnota 2017, meer worden uitgegeven. De begrote uitgaven van € 430.000 worden gedekt door een onttrekking aan de reserve Instroom Statushouders.

Reisdocumenten

Voor de reisdocumenten (paspoorten identiteitskaart) stijgen de aanvragen in het meerjarenperspectief. Zoals eerder vermeld in de Perspectiefnota 2016 was er sprake van een flinke daling. De inkomsten en bijhorende uitgaven zijn in positieve zin bijgesteld. In het meerjarenperspectief zijn inkomsten en uitgaven in de jaren 2020 en 2021 (neutraal) verhoogd.

Actualisatie bestaand beleid

Uitkeringen

Ondanks de aantrekkende economie is het uitkeringenbestand van Velsen niet afgenomen. Deze ontwikkeling heeft te maken met het feit dat de bijstandgerechtigden in Velsen minder profiteren van het economische herstel. De in de begroting opgenomen uitkering van het rijk, op basis van de beschikbare informatie, is lager dan het bedrag aan uitkeringen. Het verschil kan gedekt worden uit de reserve Participatiewet.

Grondexploitaties

Bij de vaststelling van de Jaarstukken 2016 is ook het Meerjarenperspectief grondexploitaties (Mpg) vastgesteld. Het meerjarige effect van dit Mpg is financieel verwerkt. De afronding van de grondexploitaties Kalverstraat en Snipperbos leiden respectievelijk tot een incidenteel nadeel in 2018, dat gedekt wordt uit de bestaande voorziening, en een incidenteel voordeel in 2019.

OZB

Een onderdeel van de Algemene Uitkering is een korting voor de OZB-inkomsten, verwacht wordt dat deze korting toeneemt. Dit geeft een nadeel van € 0,3 mln. dat gecompenseerd wordt door een hogere OZB-opbrengst.

Overige ontwikkelingen

Het financiële effect van de onderstaande ontwikkelingen zijn nog niet in het financieel meerjarenperspectief verwerkt. Het effect van deze ontwikkelingen wordt de komende periode duidelijk en zal via de bestuursrapportages (Burap's) als begrotingswijziging worden verwerkt.

Toezicht kinderdagverblijven

Op 1 januari 2018 treedt de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) in werking. De wijzigingen in de kwaliteiten worden verder uitgewerkt in een Algemene Maatregel van Bestuur, het Besluit kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen. Het besluit heeft tot doel om de kwaliteit in de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk te verbeteren en de regeldruk te verminderen. Dit brengt voor 2018 meerkosten met zich mee voor het toezicht door de GGD. Deze meerkosten zijn onder te verdelen in eenmalige implementatiekosten en structurele kosten.

De toezichthouders moeten de nieuwe eisen gaan toepassen op de risicoprofielen van de kinderopvangvoorzieningen. Hiervoor zijn structureel extra uren nodig om toezicht te houden op de eisen omtrent de inzet van de mentor, stagiaires, veiligheid en gezondheid.
Mogelijk worden deze extra kosten gecompenseerd via de Algemene uitkering, daarom zijn deze nieuwe taken vooralsnog als PM opgenomen.